گرچه موضوع اخلاق کارآفرینی مبحثی کاملاً جدید است اما مطالعات وسیعی در این زمینه در سراسر جهان صورت گرفته است. در همین مطالعات به موضوعاتی مثل فرهنگ و دیدگاه‌های اجتماعی در جوامع مختلف پرداخته شده است و در نتایج این تحقیقات اثبات شده است که تفاوت بسیاری در تعریف اخلاق کارآفرینانه در اقصی نقاط جهان وجود دارد. به این معنی که اگر صفتی در این تعریف در جایی از جهان به‌عنوان ویژگی مثبت تعریف می‌شود، لزومی ندارد که این مورد در نظر تمام مردم جهان یک ویژگی مؤثر و خوب در اخلاق کارآفرینی باشد.
آنچه می‌خوانید تحلیلی بر تأثیرات درون‌سازمانی و برون‌سازمانی اخلاق کارآفرینانه است. موضوعاتی که تعاریف آن در تمام جهان یکسان بوده و متأثر از دیدگاه‌های اخلاقی و فرهنگی خاص مردم یک جامعه نیست. بنابراین به طور خلاصه مقاله شامل سرفصل‌های زیر است:
- دلایل اهمیت مطالعه در خصوص اخلاق کارآفرینی
- ابعاد اخلاقی اقدامات کارآفرینی در سطح جامعه
- تأثیرات درون‌سازمانی اخلاق کارآفرینانه
- اخلاق کارآفرینی در جذب سرمایه
- مهم‌ترین صفات اخلاقی کارآفرینان
دلایل اهمیت مطالعه در خصوص اخلاق کارآفرینی
چرا اخلاق کارآفرینی در حال حاضر تا این حد با اهمیت شده است؟ البته موضوعات اخلاق و کارآفرینی به صورت دو مورد مستقل و مجزا بسیار مورد بحث قرار گرفته و مقالات متعددی در خصوص این موضوعات در مجلات علمی و سرمقاله‌های روزنامه‌های برجسته در تمام جهان منتشر شده است. اما تجمیع این دو موضوع در کنار یکدیگر به دلیل اهمیت ویژه‌ای که موضوع کارآفرینی برای دنیای امروز دارد بسیار مورد توجه و مطالعه بوده است. نفوذ موضوع اخلاق کارآفرینانه در سیاست و حتی انتخابات نیز باعث توجه بیش از پیش محققان به این موضوع شده است.
دلایل مهمی برای بررسی موضوع اخلاق کارآفرینانه وجود دارد. دلیل اول این است که مسئله‌ی کارآفرینی به عنوان یک موضوع مهم می‌تواند از جنبه‌های مختلف مورد مهمی برای تحقیق باشد؛ چرا که جای کار در آن بسیار زیاد است. دلیل دیگر این است که کارآفرینی یک موضوع اخلاقی غیر قابل انکار است و اقدامات کارآفرینی دارای ابعاد و مفاهیم اخلاقی قدرتمندی در تمام جهان است.
موضوع کارآفرینی هم به دلیل آن‌که مسئله‌ی بسیار مهم و البته تأثیرگذاری است، مورد مطالعه در سطح گسترده‌ای قرار گرفته است و هم به دلیل آن‌که بخش اخلاقی آن دارای ابعاد و مفاهیم قدرتمندی در تمام جهان است.
ابعاد اخلاقی اقدامات کارآفرینی در سطح جامعه
همه‌ی آنچه در فعالیت‌های کارآفرینی امروز به انجام می‌رسد به طور مستقیم و شیوه‌ی قابل ملاحظه‌ای بر سبک زندگی ما تأثیر می‌گذارد، به طوری که زندگی ما در آینده از طریق فعالیت‌های بازاری شکل خواهد گرفت که حاصل تفکر کارآفرینانه‌ی افراد خاصی بوده است. این نمایی از زندگی جدید و تجاری کردن محصولاتی است که تا پیش از این اصلاً وجود نداشته‌اند. ما فقط باید قبل از این‌که خودروها، کامپیوترها، تلفن‌های همراه و بسیاری از ابزار الکترونیکی دیگری که در حال تسخیر بخش اعظمی از زندگی ما هستند، همه‌ی زندگی ما را تحت سلطه‌ی خود قرار دهند، به موضوع تأثیر اخلاقی فعالیت‌های کارآفرینانه و اخلاق کارآفرینی پرداخته و ابعاد آن را به درستی بشناسیم.
به جز این، کارآفرینی تأثیر اخلاقی قدرتمند خود را از طریق سازمان‌هایی که به وجود می‌آورد، به اثبات می‌رساند. در حقیقت کارآفرینی منجر به ایجاد شرکت‌های پایداری می‌شود که در نهایت منعکس‌کننده‌ی ارزش‌هایی هستند که کارآفرینان برای شکل‌گیری سازمان خود آن را خلق کرده‌اند.
شاید بهترین مثال از این دست شرکت‌ها نمونه‌هایی چون وال مارت، مایکروسافت و استارباکس باشد. با نگاهی به تاریخچه‌ی این شرکت‌ها از ابتدا تاکنون می‌توان به سادگی به تأثیر عمیق ارزش‌های کارآفرینی و اخلاق کارآفرینانه، نه تنها در خود سازمان‌ها بلکه بر سازمان‌های مختلف و افرادی که هرکدام به نوعی با آن‌ها ارتباط دارند، به سادگی پی ببریم. چنین شرکت‌هایی نه تنها دارای قدرت اقتصادی بسیار بالایی هستند، بلکه نمادی از الگوهای رفتاری درست و اخلاق مدارانه‌ای هستند که می‌تواند برای سازمان‌هایی که بعد از این بوجود می‌آیند نمونه‌های خوبی باشند.
کارآفرینی منجر به ایجاد شرکت‌های پایدار و موفقی شده است که خودشان منعکس‌کننده‌ی ارزش‌هایی هستند که کارآفرینان برای شکل‌گیری سازمان خود آن را خلق کرده‌اند.
تأثیرات درون‌سازمانی اخلاق کارآفرینانه
برای توضیح این موضوع باید یک نگاه کلی به آغاز فرآیند خلق یک محصول تا ورود آن به بازار انداخت. این روند بسیار پیچیده است و البته برای کسانی که جزءِ ذینفعان راه‌اندازی یک پروژه‌ی کارآفرینی هستند، سرعت در به ثمر نشستن و سوددهی آن موضوع بسیار مهمی است. بدون شک هر تیم کارآفرینی عده‌ای سرمایه‌گذار دارد که از یک پروژه حمایت می‌کنند. اخلاق کارآفرینی یعنی قدرت گردآوری افراد با توانایی‌های مختلف و مدیریت کردن آن‌ها به نحوی‌که این محصول تست نشده که بر پایه‌ی دانش در حال شکل‌گیری است و البته به ثمر نشستن یا عدم موفقیت آن در هاله‌ای از ابهام و امید است، در نهایت تولید شود و با آغاز به کار خود عده‌ای را بر سرکار بنشاند. این بخش درون‌سازمانی تأثیر اخلاق کارآفرینی است و نیازمند فرد یا تیمی است که بتواند با قدرت‌های درونی خود که یکی از آن‌ها فن بیان و جسارت است، به افرادی که در آغازین مرحله‌های خلق یک محصول هستند امید موفقیت و دست‌یابی به پیروزی بدهد.
اخلاق کارآفرینی در جذب سرمایه
یکی دیگر از دلایل اهمیت مطالعه در خصوص اخلاق کارآفرینانه این است که هر پروژه‌ی جدیدی نیازمند به یکسری سرمایه‌گذار است. اخلاق کارآفرینی تعریف درستی از شیوه‌های قانع کردن افراد برای اطمینان به پروژه‌های جدید ارائه می‌کند. روش‌هایی که به کمک آن می‌توان دیدگاه روشن و علمی را به سرمایه‌گذاران ارائه کرد تا بتوانند به آینده‌ی یک پروژه امیدوار شوند و پول خود را در اختیار کارآفرینان قرار دهند تا از آن در راه درست‌تری – که کارآفرینی است- سود ببرند.
به طور کلی اخلاق کارآفرینی نقش فوق‌العاده‌ای در پیش برد کارها دارد و می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت یا شکست پروژه‌های جدید باشد.
مهم‌ترین صفات اخلاقی کارآفرینان
همان‌طور که در ابتدای مقاله به این موضوع اشاره شد صفات اخلاقی کارآفرینانه در تمام جهان تعاریف مختلفی دارد. اما آنچه در میان همین تعاریف مشترک است این است که کارآفرین باید:
- خودجوش و جسور باشد
در حقیقت کارآفرین برای آغاز به حرکت خود نیازمند توصیه و پیشنهاد کسی نیست و نقطه‌ی شروع کار را خودش به شکل مستقل و خودجوش تعیین می‌کند.
- مشتاق و با انگیزه باشد
یعنی برای انجام یک پروژه یا آینده‌ای نه‌چندان معلوم بسیار مشتاق است و برای به ثمر نشستن آن انگیزه‌های بسیار دارد.
- کاردان و باشخصیت باشد
در واقع می‌داند چطور یک پروژه را مدیریت و سازمان‌دهی کند و ابعاد مختلف آن را می‌شناسد و البته با شخصیت محترم و با نفوذ خود می‌تواند گروه‌های چند نفره و البته فعالیت‌های سخت را سازمان‌دهی کند.
- سازگار و متقاعدکننده باشد
یعنی بپذیرد که پروژه‌های کارآفرینی، هرچند از ایده‌های او نشأت می‌گیرند اما عمل اصلی توسط یک تیم انجام می‌شود که ممکن است افراد آن همیشه با همه‌ی نظرات او موافق نباشند. پس نظرات مخالف را پذیرفته و به آن‌ها فکر می‌کند و البته اگر در موضوعی اصرار داشته باشد، بدون تحکم و با بیان متقاعدکننده آن را اعلام داشته و از افراد می‌خواهد به آن عمل کنند.
اخلاق کارآفرینانه یعنی فردی که خودجوش و جسور، کاردان و باشخصیت،مشتاق و باانگیزه و سازگار و متقاعدکننده است. همه‌ی این‌که از یک فرد، یک کارآفرین موفق می‌سازد که می‌تواند یک پروژه را مدیریت و آن را به سرانجام برساند.
